Een gezonde balans van omega 3 en 6 vetzuren wordt wereldwijd erkend als een fundamentele factor voor een gezond lichaam. Voornamelijk voor de gezondheid van ons brein en die van ongeboren baby's. Wanneer er een disbalans bestaat tussen omega 3 en 6 in het lichaam, wordt dit gelinkt aan veel (bijna alle) chronische ziekten. In de Westerse wereld bestaat deze disbalans bij veel te veel mensen, omdat er (te) veel omega 6, linolzuur, in het eetpatroon zit. Het omega 6 vetzuur linolzuur is op zichzelf niet slecht. Sterker nog, het is ook essentieel voor een gezond lichaam. Mits er voldoende omega 3 vetzuren DHA en EPA tegenover staan. Een teveel aan omega 6 zorgt er namelijk voor dat omega 3 niet goed kan worden opgenomen door het lichaam. We begrijpen dat dit het verwarrend kan maken en daarom vertellen wij in dit artikel alles over omega 3, omega 6 en over de essentiële balans tussen deze twee.
Wat zijn vetzuren
Er bestaan onverzadigde vetzuren, verzadigde vetzuren en transvetzuren. Verzadigd vet en transvetten kun je het beste vermijden. Enkel onverzadigde vetzuren behoren tot de essentiële vetzuren. Onverzadigde vetzuren kun je onderverdelen in omega 3, omega 6 en omega 9. Je kunt ze herkennen aan het feit dat onverzadigde vetzuren vloeibaar zijn op kamertemperatuur, denk dan bijvoorbeeld aan olijfolie. Omega 3 en Omega 6 zijn essentiële onverzadigde vetzuren. Omega 9 is niet essentieel, omdat je lichaam omega 9 in principe zelf aan kan maken. Er zijn wel gevallen waarbij het verstandig is om ook omega 9 extra binnen te krijgen. Veel mensen denken dat je vetten ten alle tijden moet vermijden, maar er zijn dus ook onmisbare vetten. Lees hieronder verder en leer meer over deze onmisbare vetzuren en de balans tussen deze twee.
Over omega 3 ALA, EPA en DHA
Omega 3 vetzuren vallen onder de meervoudig onverzadigde vetzuren. Omega 3 is een essentieel vetzuur welke hoort bij een gezond voedingspatroon. Het meerendeel van de Nederlanders (ongeveer 85%) heeft een tekort aan omega 3, wat een groot probleem vormt voor de gezondheid. De bekendste vormen van omega 3 zijn alfalinoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA).
- Alfalinoleenzuur (ALA) is een essentieel vetzuur welke je lichaam niet zelf kan aanmaken, waardoor je deze via voeding moet krijgen. Je vindt ALA voornamelijk in plantaardige bronnen zoals lijnzaad(olie) of chiazaad(olie), en een beetje in vlees en groene bladgroente. Wanneer je ALA binnenkrijgt, kan het in kleine hoeveelheid worden omgezet in EPA en DHA. Wanneer je omega 3 enkel in de vorm van ALA binnenkrijgt, dan moet je helaas kilo's per dag eten wil het voldoende omgezet worden naar EPA en DHA. Om je een beeld te geven, van ALA wordt ongeveer 10% omgezet naar DHA, waarna nog geen 5% van DHA naar EPA omgezet wordt.
- Eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) zijn essentiële vetzuren welke je voornamelijk uit voeding haalt. Zoals hierboven benoemd kan je lichaam EPA en DHA aanmaken met behulp van ALA, maar enkel een (te) kleine hoeveelheid. EPA en DHA staan voornamelijk bekend als visvetzuren, maar algen als bron van EPA en DHA worden steeds populairder. Vissen kunnen EPA en DHA namelijk niet zelf aanmaken, maar halen EPA en DHA uit hun voeding: algen. EPA en DHA zit dus voornamelijk in vette vis (makreel, zalm, haring, sardines en forel), schaal- en schelpdieren en in algen.
Er zijn een aantal claims die zijn goedgekeurd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWM) en de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) om consumenten te beschermen en verkeerde informatie te voorkomen.
- DHA draagt bij tot de instandhouding van een normaal gezichtsvermogen. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg;
- DHA draagt bij tot de instandhouding van de normale hersenfunctie. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg DHA en EPA samen;
- Dagelijkse inname van EPA en DHA draagt bij aan het normaal functioneren van het immuunsysteem;
- DHA draagt bij tot de instandhouding van normale triglyceridengehalten in het bloed. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 2 gram DHA en EPA samen. De aanvullende dagelijkse inname van DHA en EPA samen mag niet meer dan 5 gram bedragen;
- DHA en EPA dragen bij tot de normale werking van het hart. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg DHA en EPA samen;
- DHA en EPA dragen bij tot de instandhouding van de normale bloeddruk. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 3 gram DHA en EPA samen. De aanvullende dagelijkse inname van DHA en EPA samen mag niet meer dan 5 gram bedragen;
- Er zijn ook nog een aantal claims voor de foetus, zuigelingen en kinderen goedgekeurd door de NVWA en EFSA.
Het triglyceridengehalte
Wat is het triglyceridengehalte? Triglyceriden zijn een type vet, of lipiden, die gebruikt worden als bron en opslagplaats van energie in het lichaam. Deze vetten bevinden zich in je bloed, we noemen triglyceriden daarom ook wel bloedvetten. Je hebt triglyceriden nodig om gezond te kunnen leven, maar een overschot triglyceriden kan de kans op hartziekten verhogen.
Over omega 6 LA
Omega 6 vetzuren vallen net zoals omega 3 vetzuren onder de meervoudig onverzadigde vetzuren. Omega 6 is een essentieel vetzuur welke hoort bij een gezond voedingspatroon. De bekendste vorm van omega 6 is linolzuur (LA), het lichaam kan LA omzetten naar gammalinoleenzuur (GLA) en arachidonzuur (AA). Voor enkel linolzuur (LA) bestaat er een advies voor de dagelijkse inname.
- Linolzuur (LA) krijg je voldoende binnen door oliën en vetten die je voornamelijk gebruikt voor het bereiden van je eten en het smeren van je brood.
Er zijn een aantal claims die zijn goedgekeurd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWM) en de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) om consumenten te beschermen en verkeerde informatie te voorkomen.
- Een tekort aan linolzuur leidt tot een droge schilferige huid*
- Linolzuur verlaagt het risico op hart- en vaatziekten*
- Linolzuur is belangrijk voor een normale groei en ontwikkeling van kinderen
*Bij een minimale inname van 4 gram linolzuur per dag voor een vrouw die 2.000 kilocalorieën binnenkrijgt. Bij een minimale inname van 6 gram linolzuur per dag voor een man die 2.500 kilocalorieën binnenkrijgt.
Hoe zorg je voor een omega 3 en 6 balans?
Nu weet je wat omega 3 is en wat omega 6 is, en dat een balans van de inname van deze twee vetzuren enorm belangrijk is. Deze balans wordt wereldwijd erkend als een fundamentele factor voor een gezond lichaam. De voeding in onze Westerse wereld is zo rijk aan omega 6 dat we extra omega 3 moeten innemen om dit te compenseren. Maar het nemen van extra omega 3 is niet genoeg.
Naast het consumeren van meer omega 3, is het ook aan te raden om minder omega 6 te consumeren om de balans te herstellen. Het is namelijk zeer onwaarschijnlijk dat je te weinig omega 6 binnenkrijgt, je krijgt namelijk al snel veel te veel omega 6 binnen. Helaas is er wereldwijd een enorm te kort aan EPA & DHA van visvetzuren. Er is simpelweg meer vraag dan aanbod wanneer je kijkt naar wat alle mensen nodig hebben en de oceanen zijn al jaren overbevist. Los van het feit dat we een gezonde zee nodig hebben voor een gezonde aarde, bevatten de meeste vissen (en dus ook visolie) veel verontreinigde stoffen. Zeker wanneer je hormonale klachten hebt, is veel zeevoedsel als bron van omega 3 af te raden. Kijk daarom altijd naar vis en visolie van duurzame visvangst of kies voor algen.
Omega 3 uit algen
Je vindt omega 3 DHA en EPA van nature in algen, daarom wordt de inname van omega 3 vetzuren uit algen steeds populairder. De inname van omega 3 uit algen in vergelijking tot vis, mits het een premium supplement is: is duurzaam, van efficiëntere oogst, een schone bron van omega 3, het heeft een neutrale smaak en is onmisbaar van vegetariërs en veganisten. Let bij het aanschaffen van algenolie of capsules met olie op de Totox-waarde van het product. Dit is een internationaal erkende manier om de oxidatie-waarde van een olie uit te drukken. Hoe lager, hoe verser de olie. De EU-richtlijn voor de Totox-waarde is maximaal 30.
Bronnen
Voedingscentrum.nl